Một trái tim mở ra với Thiên Chúa

WHĐ (21.09.2013) – Ấn phẩm đầu tiên về Đức Thánh Cha Phanxicô đã được tạp chí “La Civiltà Cattolica” công bố và 16 tạp chí của Dòng Tên trên thế giới đã đồng loạt xuất bản bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau. Ngày 19 tháng Chín, tuần báo Công giáo “America” ở Hoa Kỳ đã phát hành ấn bản điện tử Anh ngữ và linh mục Matthew Malone, S.J., Tổng biên tập “America” đã đồng ý để trang tin điện tử của Hội đồng Giám mục Việt Nam chuyển ngữ và sử dụng ấn phẩm này.

Với nhan đề Một trái tim mở ra với Thiên Chúa: Trao đổi với Đức Thánh Cha Phanxicô, ấn phẩm này trình bày một chuỗi những hồi ức, linh đạo, suy tư mục vụ, tư tưởng thần học và hy vọng bừng cháy trong tâm tư của Đức Thánh Cha về ơn gọi cá nhân, đời sống thiêng liêng, sứ vụ phục vụ Hội thánh và dân Chúa trong dòng Tên, ở tổng giáo phận Buenos Aires và trong sứ vụ kế vị Thánh Phêrô. Ấn phẩm này được thực hiện rất công phu. Cha Antonio Spadaro, S.J., Tổng biên tập “La Civiltà Cattolica” – một tạp chí uy tín của dòng Tên từ năm 1850, đã ghi chép và quan sát chi tiết các buổi gặp gỡ và trao đổi riêng với Đức Thánh Cha qua 3 buổi phỏng vấn và hơn 6 giờ thảo luận. Có thể nói ấn phẩm này là một đặc phẩm vì Đức Thánh Cha xưa nay vốn dĩ rất ít khi trả lời phỏng vấn, như chính cha Spadaro kể rằng “Đức Thánh Cha thích suy nghĩ hơn là trả lời phỏng vấn”. Tuy nhiên, cha Spadaro cũng thừa nhận rằng “nói chuyện với Đức Thánh Cha như dòng chảy của núi lửa tuôn trào những ý tưởng đan quyện vào nhau” và khi phải ghi chép tỉ mỉ những câu chuyện mà Đức Thánh Cha kể, cha Spadaro cũng cảm thấy khó chịu vì việc ghi chép dường như “kìm hãm sự tiến triển của cuộc đối thoại”. Đức Thánh Cha có thể bộc bạch rất đơn thành về cá nhân ngài hoặc chia sẻ về sở trường văn chương và nghệ thuật qua những tác phẩm văn học và kiệt tác mỹ thuật một cách rất tự nhiên.

Từ một câu hỏi xem ra rất cơ bản về nhân thân, người đọc cảm thấy bất ngờ khi Đức Thánh Cha giới thiệu về mình là “một người tội lỗi”. Đức Thánh Cha nói về mình như thế này: “Tôi không biết mô tả như thế nào cho thích hợp nhất… nhưng tôi là một tội nhân. Đây là một định nghĩa chính xác. Đấy không phải là một hình thức tu từ, một kiểu nói văn chương”. Từ việc nhìn nhận không phải là một con người hoàn hảo, Đức Thánh Cha đã giải thích tâm niệm đời giám mục và cũng chính là tâm niệm cho sứ vụ phục vụ Hội thánh của ngài: tất cả được tuôn trào từ lòng xót thương và lựa chọn của Thiên Chúa.

Qua nhân cách đơn thành và khiêm nhường ấy của Đức Thánh Cha, người đọc như được mời gọi bước vào cuộc đời của ngài và cùng chia sẻ sứ mạng của Hội thánh. Thực ra, ấn phẩm này trình bày những lời tâm sự của Đức Thánh Cha hơn là những câu trả lời phỏng vấn đúng theo quy trình tác nghiệp truyền thông. Chiều sâu của những dòng chia sẻ mà Đức Thánh Cha trao gửi và mời gọi người đọc suy tư mang âm hưởng của một tu sĩ dòng Tên như ngài mô tả: “Người tu sĩ dòng Tên phải là một người có tư tưởng không khép kín, nghĩa là tư duy mở” vì chúng ta phải “hướng đến một chân trời phải đến, nơi Đức Kitô là trọng tâm”. Vì thế, Đức Thánh Cha không ngần ngại nhìn lại quá khứ của chính mình với lòng khiêm nhường khi kể lại kinh nghiệm làm Bề trên Giám tỉnh dòng Tên ở Argentina: “Sự độc đoán và vội vàng trong quyết định của tôi dẫn đến những hệ quả nghiêm trọng và bị mang tiếng là bảo thủ cực đoan”. Nhưng ngài cũng nhận ra rằng Thiên Chúa đã giúp ngài, qua những “sai phạm và lỗi phạm” này, được hiểu biết cách điều hành tốt hơn khi trở thành Tổng giám mục Buenos Aires như ngài tâm sự rằng từ những sai lầm trong vai trò giám tỉnh mà ngài biết cách thi hành sứ vụ giám mục một cách hiệu quả hơn.

Đức Thánh Cha đã chia sẻ và mời gọi mọi người cùng suy tư với ngài qua các chủ đề từ quá khứ đến hiện tại và tương lai. Trong ấn phẩm này, 20 chủ đề đã được “hỏi-đáp” và chia sẻ: từ nhân cách đến ơn gọi cá nhân, từ sứ vụ mục tử hoàn vũ qua trải nghiệm sứ vụ lãnh đạo dòng tu đến âm hưởng truyền giáo của các bậc tiền bối trong dòng Tên, từ kinh nghiệm cai quản Giáo hội đến những cảm thức cùng Hội thánh qua dòng lịch sử, từ những trăn trở nơi tòa giải tội đến thách đố mục vụ cho người đồng tính và ly dị, từ kinh nghiệm của một giáo hoàng dòng Tên đầu tiên đến những ưu tư về giáo triều Roma, từ vai trò của phụ nữ trong đời sống Hội thánh đến sức sống của Công đồng Vatican II, từ truyền thống “Tìm Chúa trong mọi sự” của Thánh Inhaxiô đến trải nghiệm mọi sự trong Chúa nơi cuộc sống thực tại, từ những giá trị nghệ thuật và sáng tạo đến những biên cương và thử nghiệm giữa lòng thế giới, từ phương pháp diễn giải Kinh Thánh đến mô phạm giảng dạy Lời Chúa, từ khám phá và nhận thức cá nhân đến đời sống cầu nguyện và đức tin. Trải rộng gần hết những đề tài được chiếu cố và cần quan tâm, Đức Thánh Cha Phanxicô đã phác họa sứ vụ của ngài một cách rất cụ thể, không khai triển ở tầm cao tri thức nhưng cô đọng ở chiều sâu đức tin. Được hỏi về kinh nghiệm thiêng liêng hằng ngày, Đức Thánh Cha kể rằng: “Tôi đọc Giờ kinh Phụng vụ mỗi sáng. Tôi thích cầu nguyện với Thánh vịnh. Sau đó thì tôi dâng lễ. Tôi lần chuỗi Mân Côi. Điều mà tôi thích nhất là chầu Thánh Thể mỗi tối, ngay cả khi tôi bị chia trí và nghĩ đến những sự khác, hoặc ngay cả lúc ngủ gật khi cầu nguyện. Vào buổi tối, vào khoảng 7-8 giờ, tôi viếng Thánh Thể một giờ. Nhưng tôi có thể âm thầm cầu nguyện ngay cả khi đang đợi ở văn phòng nha sĩ hay những thời khắc khác trong ngày”.

Như thế đó, Một trái tim mở ra với Thiên Chúa của Đức Thánh Cha Phanxicô cũng vươn rộng đến mọi ngóc ngách của cuộc đời và tâm hồn mỗi người. Mới đây, khi người ta lượng giá và nhận định về 6 tháng trong trách vụ kế vị Thánh Phêrô, Đức Thánh Cha được cho là vị giáo hoàng với nhiều ‘cái nhất’ trong lịch sử. Và qua ấn phẩm này, người đọc có thể nhận ra rằng Đức Thánh Cha có thêm ‘cái nhất’, đó là ngài gặp Thiên Chúa nhiều nhất và gần nhất như dòng tâm sự này: “Thiên Chúa ở trong cuộc đời của mỗi người. Cho dù cuộc đời của một người bị bất hạnh, bị hủy hoại bởi thói xấu, ma túy hay bất cứ thứ gì khác – Thiên Chúa ở trong cuộc đời của người đó. Bạn có thể, và bạn phải thử tìm Chúa trong đời sống của từng người. Cho dẫu cuộc đời đầy những chông gai và tang tóc, vẫn còn chỗ để hạt giống tốt nảy mầm. Bạn phải tin vào Chúa”.