TƯ LIỆU VỀ GIÁO XỨ
Đôi nét về thánh đường Gx. Hà Nội
I- VÀI NÉT VỀ THÁNH ĐƯỜNG GIÁO XỨ HÀ NỘI - HẠT XÓM MỚI
Năm 1954, cha cố Phêrô Nguyễn Đức Tín đưa một số gia đình Công giáo gốc địa phận Hà Nội vào lập nghiệp tại Xóm Mới, ngài làm một nhà thờ tạm để giáo dân có chỗ sinh hoạt phụng tự.
Năm 1960, vì nhu cầu mục vụ lúc đó, số giáo dân mỗi ngày một đông, đồng thời nhà thờ tạm trước đây đã xuống cấp, cha cố Antôn Phạm Đình Trọng, được sự cho phép của Đức cố Tổng Giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình, đã xây dựng ngôi nhà thờ thứ hai trên nền nhà thờ cũ. Nhà thờ này có chiều dài 28m, chiều rộng 13m, với vật liệu bán kiên cố.
Năm 1987, sau khi được bổ nhiệm chánh xứ giáo xứ Hà Nội, cha Đaminh Đinh Ngọc Lễ đã cho đại tu lại nhà thờ và xây dựng lại nhà xứ, đồng thời nâng cấp sân nhà thờ, làm đền Đức Mẹ mới...
Sau 40 năm, ngôi nhà thờ đã xuống cấp, nên không thể đáp ứng nhu cầu giáo dân ngày càng đông. Ngày 11/3/2012, được sự chấp thuận của Đức Tổng Giám mục Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn và chính quyền các cấp, cha chánh xứ Đaminh Đinh Ngọc Lễ cùng cộng đoàn giáo xứ đã khởi công xây dựng ngôi nhà thờ hiện nay với chiều dài 52m, chiều ngang 19m, chiều cao 26m, với kiến trúc hiện đại gồm tầng trệt để làm hoa viên, tầng một với hai gác lửng để làm nhà thờ.
Thứ Bẩy ngày 24/11/2001, Thánh lễ tạ ơn “Đặt viên đá đầu tiên” được diễn ra một cách long trọng và trang nghiêm dưới sự chủ tọa của Đức TGM GB. Phạm Minh Mẫn, cùng quý cha và cộng đoàn dân Chúa giáo xứ Hà Nội.
Trong Thánh lễ chiều Chúa nhật ngày 10/3/2002, cha chánh xứ và giáo xứ đã hiệp dâng Thánh lễ Thánh lễ “Tri ân và cầu xin tổ tiên” phù cho công cuộc xây dựng nhà xứ và ngôi thánh đường được khởi công và hoàn thành tốt đẹp.
Ngày 11/3/2002, khởi công xây dựng nhà xứ và thánh đường, trong dịp tháng kính Thánh Giuse, để xin Ngài phù hộ cho mọi việc được diễn tiến tốt đẹp.
Lễ thượng kèo thánh đường được tổ chức vào ngày 17/12/2002, cũng với sự hiện diện của Đức TGM GB. Phạm Minh Mẫn, Đức cha Phụ tá TGP Hà Nội Phaolô Lê Đắc Trọng, quý cha trong hạt Xóm Mới, quý khách và cộng đoàn dân Chúa giáo xứ Hà Nội.
Ngày 31/5/2003, cha chánh xứ và cộng đoàn dân Chúa giáo xứ Hà Nội hân hoan mừng đón Đức Tổng Giám mục Giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh, quý Đức cha, quý cha, quý tu sĩ nam nữ trong và ngoài giáo hạt Xóm Mới, cùng quý khách xa gần về dự lễ cung hiến “Thánh đường và Bàn thờ”, dâng kính Mẹ Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội - bổn mạng giáo xứ.
II- Ý NGHĨA KIẾN TRÚC THÁNH ĐƯỜNG GIÁO XỨ HÀ NỘI
- Tân thánh đường giáo xứ Hà Nội được xây dựng theo nét kiến trúc hiện đại, kiên cố. Nhà xứ và nhà thờ được xây dựng thành một khối thống nhất.
- Thánh đường gồm một tầng trệt dùng làm hoa viên. Tầng một làm nhà thờ (có thêm hai tầng lửng) có sức chứa đến 2000 người để đáp ứng nhu cầu sinh hoạt mục vụ của giáo dân.
- Tháp chuông mới có chiều cao 35m mang một ý nghĩa rất đặc trưng cho giáo xứ Hà Nội: Tháp chuông gồm hai cột thẳng đứng, những đường xoắn ốc nối liền hai cột với nhau, ôm lấy Thánh giá Chúa Kitô ở giữa.
- Thánh đường có chiều dài 52m, chiều ngang 19m, mặt tiền thánh đường cao 26m. Mặt tiền thánh đường được xây dựng cách điệu gồm hai chữ “Alpha và Ômêga”, là Khởi nguyên và Tận cùng của thời gian. Phía trên mặt tiền là hình ảnh mặt trời công chính ló rạng từ phía hừng đông, chính giữa là đồng hồ chỉ thời gian, báo hiệu thời đại Cứu thế đang đến, tất cả được quy về Thập giá Chúa Kitô, vinh quang và cứu độ của người Kitô hữu.
- Bên trong thánh đường, phía trên cung thánh, chúng ta sẽ thấy một hình tròn, bên trong có một hình tam giác đều, tượng trưng cho Mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi. Giữa hình tròn có chữ “JHS”, cho thấy Đức Giêsu là Cứu độ duy nhất, trung tâm của đời sống Kitô hữu và mầu nhiệm này được lan tỏa khắp mọi dân nước.
- Chính giữa cung thánh là bàn thờ bằng đá cẩm thạch trắng gồm hai khối: Khối trên là bàn thờ rộng 1m10, dài 3m50 và dầy 12cm. Phía dưới là hình đôi tay nâng đỡ bàn thờ, để từ đây, Hiến tế Thập giá được dâng lên mỗi ngày qua tay của thừa tác viên Giáo hội. Sau bàn thờ là Nhà Chầu được làm bằng gỗ quý mang hình Bánh Thánh, sẽ được chia sẻ cho mỗi người trong cộng đoàn phụng tự khi tham dự Thánh lễ mỗi ngày. Phía trên Nhà Chầu đặt quyển Kinh Thánh, mời gọi mọi người luôn “Sống và thực thi Lời Chúa” giữa lòng thế giới hôm nay. Bao quanh Nhà Chầu là bức phù điêu trồng đồng Ngọc Lũ, để luôn nhắc nhở ngườ tín hữu biết rằng “Ta là người Việt Nam”, cùng là đồng bào của nhau, là con của Chúa qua Bí tích Thanh Tẩy, nên phải biết yêu thương nhau hơn nữa, và phải biểu lộ tình thương ấy qua cuộc sống mỗi ngày.
- Trên cung thánh được trang trí bởi những miếng nhôm, được sắp xếp từ ngoài vào đến Nhà Chầu, diễn tả bức màn đang được mở ra, để mời gọi công đoàn dân Chúa đến tham dự Bàn tiệc Lời Chúa và Bàn tiệc Thánh Thể, và cửa Nưới Trời sẽ đóng lại vào ngày Cánh chung.
- Hai bên cung thánh có hai ngọn đuốc với ánh lửa hồng luôn bừng cháy, nhắc nhở mọi người về tình yêu và lòng nhiệt thành đối với Chúa Kitô, với Giáo hội và với tha nhân không bào giờ phai nhòa.
- Để tô điểm cho thêm đẹp và trang nghiêm, những bức tranh được ghép trên kình mầu diễn tả hình ảnh Chúa Giêsu và Mẹ Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội, bổn mạng giáo xứ:
Mặt tiền nhà thờ là hình ảnh Đức Mẹ Maria và hai cành hoa tươi thắm dâng lên Mẹ, vì Mẹ là bổn mạng của giáo xứ.
Dọc theo trục cầu thang nhà xứ, là hình “Chúa Giêsu đón nhận chén đắng mà Chúa Cha trao cho với sự vâng phục tuyệt đối, để cứu độ nhân loại”.
Tóm lại: Tân thánh đường giáo xứ Hà Nội là một kiến trúc hiện đại, vừa mang nét Đông phương xứng đáng là nơi tôn nghiêm, để hằng ngày dân Chúa họp nhau cử hành phụng vụ và lãnh nhận hồng ân của Chúa qua các Bí tích.
Tâm tình tri ân
Với tâm cảm tạ và tri ân, cha chánh xứ và cộng đoàn giáo xứ Hà Nội xin dâng lên Thiên Chúa, Mẹ Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội, Thánh Cả Giuse muôn lời cảm tạ hồng ân mà các Ngài đã ban cho giáo xứ mọi ơn lành trong suốt thời gian thi công, từ khởi sự cho đến hoàn thành.
Sau gần 10 năm tích lũy, cùng với sự nỗ lực của mọi thành phần dân Chúa trong giáo xứ đã góp công, góp của cùng với sự ủng hộ nhiệt tình của quý ân nhân xa gần, để sau một năm thi công đầy khó khăn, vất vả, với sự nỗ lực không kể ngày đêm, để ngôi Tân thánh đường được hoàn thành tốt đẹp. Giáo xứ Hà Nội chân thành ghi ơn:
- Đức Hồng Y Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn - TGM TGP TP.HCM, Đức cố Giám mục Phaolô Lê Đắc Trọng - Cựu Giám mục Phụ tá TGP Hà Nội.
- Cha chánh xứ Đaminh Đinh Ngọc Lễ kiêm hạt trưởng hạt Xóm Mới.
- Quý cha, quý tu sĩ nam nữ, quý ân nhân cùng toàn thể bà con giáo dân trong và ngoài nước.
- Chính quyền địa phương các cấp. Anh chị em công nhân Công ty xây dựng Hoàng Anh, Kỹ sư xây dựng Bùi Mạnh Đạt, kiến trúc sư Vũ Thị Kim Hoa.
Xin Thiên Chúa, Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội
Thánh cả Giuse chúc lành cho toàn thể quý vị.